Eternit na dachu był jednym z najpopularniejszych materiałów stosowanym w latach 60. i 70. do pokrywania dachów. Dziś dachy z eternitu można spotkać coraz rzadziej. Głównie ze względu na ich niebezpieczny skład, który może być przyczyną powstawania wielu chorób. Dowiedz się, dlaczego eternit jest materiałem niebezpiecznym, i jak się go pozbyć?
Spis treści:
Czym jest eternit?
Eternit to materiał, który był najczęściej wykorzystywany w budownictwie w połowie XX w. Wytwarzano z niego płyty faliste, które następnie służyły, jako pokrycie dachowe domów i budynków gospodarczych. Eternit to materiał cementowo-azbestowy, który charakteryzuje się trwałością, lekkością oraz odpornością na ogień. Nic więc dziwnego, że był szeroko wykorzystywany w budownictwie, nie tylko do produkcji płyt falistych, ale także rur, otulin i przędzy termoizolacyjnej.
Niemniej już w latach 80. odkryto ciemną stronę wyrobów zawierających azbest niebieski i zakazano jego wykorzystania do produkcji materiałów budowlanych. W Polsce całkowity zakaz wykorzystania azbestu wprowadzono dopiero w 1997 r.
Czym jest azbest?
Azbest jest to grupa minerałów krzemianowy, występujący w postaci włókien, które zawierają tlenki magnezu, wapnia, sodu i żelaza. Azbest powstaje w wyniku przetwarzania minerałów, które mogą się rozdzielać na fibryle, czyli na sprężyste włókna. Charakteryzuje się dużą sprężystością i możliwością rozciągania się.
Wyroby zwierające włókna azbestowe charakteryzują się dużą odpornością na czynniki, takie jak wysoka temperatura, ścieranie oraz działanie środków chemicznych. Dlatego też wyroby z azbestem odniosły tak duży sukces w połowie XX w.
Dlaczego pokrycie dachowe z eternitem jest szkodliwe?
Azbest jest zaliczany do grupy 10 najbardziej szkodliwych materiałów dla środowiska naturalnego na Świecie. Wiele krajów, w tym cała unia Europejska zakazały jego wykorzystania. Są jednak też i państwa, które nadal zajmują się jego produkcją. Są to m.in. Chiny, Rosja, Brazylia, Indie i Kazachstan.
Szkodliwe działanie włókien azbestowych odkryto w latach 80. XX w. Jak zatem cząstki włókien azbestowych oddziałują na organizm człowieka? Włókna azbestu i wyrobów zawierających ten składnik mogą być wdychane przez człowieka wraz z powietrzem. Azbest osadza się w płucach i powoduje ich uszkodzenia. Proces powstawania chorób może trwać wiele lat i być ukryty. Najczęściej występującymi chorobami związanymi z wdychaniem włókien azbestowych są:
pylica azbestowa
przewlekłe zapalenie oskrzeli
rak płuc
zmiana opłucnowa
Warto przy tym dodać, że niebezpieczne dla człowieka są głównie cienkie i długie cząstki włókien azbestowych, które wdychane z powietrzem zagnieżdżają się w płucach, powodując ich mikro uszkodzenia. Większe i bardzo małe cząstki azbestu są wychwytywane przez nasz układ odpornościowy.
Jak zatem pokrycie dachowe zawierające azbest może być niebezpieczne? Eternit na dachu jest bardzo trwałym materiałem, jednak nie w 100% odpornym na uszkodzenia. W wyniku działania czynników atmosferycznych dochodzi do powolnej korozji płyt azbestowych. Wtedy właśnie cząstki azbestu uwalniają się do powietrza, które następnie wdychamy.
Eternit na dachu a przepisy
Ze względu na wysoki stopień szkodliwości płyt zawierających cząstki włókien azbestowych, nie tylko na zdrowie ludzi, ale również i środowisko naturalne, w Polsce wprowadzono szereg programów, które mają na celu usunięcie azbestu z krajobrazu. Zalecenia ministra gospodarki zachęcają do demontażu płyt eternitowych, który do 2032 roku ma zostać zlikwidowany. Zalecenia dotyczące usuwania azbestu stały się priorytetem dla gospodarki pracy i polityki społecznej.
Usuwanie płyt azbestowych w celu ochrony środowiska zostało przekazane gminom, które otrzymały na ten cel stosowne środki. Aby pozbyć się szkodliwych wyrobów, powinniśmy więc udać się do urzędu gminy zgodnego z miejscem zamieszkania i zgłosić chęć usunięcia szkodliwego pokrycia dachowego.
Następnie należy uzyskać informacje na temat dostępnych form dofinansowania i listy firm, które zajmują się usuwaniem azbestu. Po zakwalifikowaniu do programu możemy przystąpić do demontażu azbestu. Dofinansowanie powinno pokryć koszt usunięcia pokryć dachowych z azbestem oraz sfinansowanie, przynajmniej częściowe nowego, pokrycia konstrukcji na budynku, np. z blachy.
Etapy usuwania wyrobów zawierających azbest
Usuwanie azbestu może być wykonane jedynie przez firmy, które mają do tego uprawnienia. Jest to szczególnie ważne, ponieważ tego typu zakłady mają wdrożone specjalne procedury ochrony zdrowia, dzięki czemu minimalizują ryzyko podczas usuwania szkodliwej płyty.
Przed rozpoczęciem prac pracownicy dokonują oceny stanu technicznego pokrycia. Demontaż materiału nie trwa długo. Po jego usunięciu firmy mają obowiązek jego utylizacji. Płyty azbestowe należy bezwzględnie wywozić do odpowiednich składów. W przypadku próby usunięcia konstrukcji z niebezpiecznym materiałem na własną rękę możemy się spodziewać kary za szkodliwy dla środowiska i zdrowia proceder.
Po demontażu dach można pokryć warstwą blachy lub innym materiałem w zależności od wielkości środków, którymi dysponujemy.